Hayatın her alanında kritik öneme sahip su kaynaklarının önemi bilim ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak artmaktadır. Suyun diğer alanlara göre daha az fakat son derece önemli kullanım alanlarından birisi de ağır su olarak kullanımıdır. Ağır su (D2O), içerisinde hidrojen yerine döteryum bakımından zengin olan suya denir. Ağır su, tatlı sularda ve yeraltı sularında eser miktarda; kar, deniz ve göl sularında ise daha bol bulunur. Ağır su, solunum ve fotosentez mekanizmasının incelenmesinde izleyici olarak, insan ve hayvanlarda metabolizma hızını test etmek gibi tıbbi alanlarda ve nükleer reaktörlerde kullanılmaktadır.

KTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fatma Gültekin yaptığı açıklamada: “Ağır suyun kaynaklarından biri olan döteryum doğada kar ve yağmurlarla birlikte bulunur. Özellikle birikmiş karlarda döteryum miktarı taze kara göre daha fazladır. Ülkemizde coğrafi özellikleri nedeniyle yılın belli mevsimlerinde kar yağışı görülmekte ve yine coğrafi özelliklerine bağlı olarak bazı bölgelerde kar uzun süre depolanmış olarak bulunmaktadır. Depolanmış kar kütleleri ağır su için önemli doğal kaynaklardır. Yükseklerde depolanan kar kütleleri güneş enerjisi ile eriyerek yüzey sularını beslediği gibi yer altına süzülerek dağların yamaçlarından boşalan debisi yüksek su kaynaklarını da oluşturmaktadır. Bu kaynakların büyük bir kısmı hiçbir amaçla kullanılmamakta ve sadece akarsuları beslemektedir. Doğu Karadeniz Dağları kışın kar almakta ve yılın büyük bir bölümünü karla kaplı geçirmektedir. Ayrıca bu bölgedeki kaynak sularının büyük çoğunluğu kar sularıyla beslenen ve bu dağların eteklerinden boşalan kaynaklardır. Topoğrafik koşullardan dolayı ulaşımı güç olan bu kaynaklarda bu konuda yapılacak çalışmalar böyle bir potansiyelin varlığını ortaya koyacaktır. Böyle bir potansiyelin mevcudiyeti ise hem bölge hem de ülke ekonomisi için katkı sağlayacaktır dedi.

Haber: Arif AZAK